Novoodobreni krediti su u prva četiri mjeseca ove godine iznosili 455 miliona eura, što je 17 odsto više u odnosu na uporedni period rekordne 2019. – pokazuju najnoviji podaci Centralne banke (CBCG).

Iz CBCG su kazali da su novoodobreni krediti u prva četiri mjeseca ove godine bili 43,1 odsto veći u odnosu na isti prošlogodišnji period.

– Ovako intenzivnu kreditnu aktivnost kreditnih institucija prati stagnacija kamatnih stopa, pa je prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na kraju aprila ove godine iznosila 5,58 odsto, odnosno 4,08 odsto za pravna lica i 7,09 odsto za fizička lica – navodi se u saopštenju.

Iz vrhovne monetarne institucije su kazali da je današnjoj sjednici Savjeta CBCG usvojen Izvještaj o radu CBCG za prošlu godinu.

U izvještaju je konstatovano da je CBCG uspješno upravljala posljedicama krize izazvane pandemijom koronavirusa i doprinijela očuvanju finansijske stabilnosti, kroz implementaciju pažljivo osmišljenih mjera.

– Tokom prošle godine mjere CBCG bile su prvenstveno usmjerene ka fizičkim licima, kao i ka mikro, malim i srednjim preduzećima. Očuvano i snažno povjerenje u bankarski sistem odrazilo se kroz dostizanje istorijskih maksimuma depozita i likvidne aktive banaka – dodaje se u saopštenju.

Blagi rast nivoa nekvalitetnih kredita

Jedini indikator koji bilježi pogoršanje odnosi se na nivo nekvalitetnih kredita (NPL).

Zabilježen je blagi rast NPL-a, koji je bio i očekivan, imajući u vidu nepovoljan eksterni ambijent, kao i postepeno ukidanje mjera CBCG.

Konstatovano je da je deficit tekućeg računa platnog bilansa za prethodnu godinu iznosio 9,2 odsto, što je najniži nivo od obnove nezavisnosti Crne Gore.

– Takođe, u prethodnoj godini ostvaren je izuzetno visok priliv neto stranih direktnih investicija, koji je iznosio 512 miliona EUR, odnosno 11,3 odsto procijenjenog BDP-a – navodi se u saopštenju.

U izvještaju o stabilnosti finansijskog sistema u prošloj godini je konstatovano da su sistemski rizici bili umjereni i na nešto nižem nivou u odnosu na 2020, zahvaljujući, prije svega, ostvarenom ekonomskom oporavku.

– Rizici su, međutim, i dalje prisutni i posebno izraženi u fiskalnoj sferi, usljed relativno slabe međunarodne konkurentnosti domaće ekonomije i visoke potrošnje naspram niske akumulacije, te zavisnosti od priliva stranog kapitala. U kontekstu tekuće krize uzrokovane situacijom u Ukrajini, neophodan je odlučan nastavak dobro izbalansiranih mjera fiskalne i monetarne politike – dodaje se u saopštenju.

Prema izvještaju o stabilnosti cijena u prošloj godini, godišnja inflacija mjerena potrošačkim cijenama je u decembru prošle godine iznosila 4,6 odsto, dok je prosječna godišnja inflacija iznosila 2,4 odsto.

Najveći doprinos rastu cijena dale su cijene iz kategorija hrana i bezalkoholna pića i prevoz.

– Što se tiče budućih kretanja cijena, modelska prognoza CBCG za kraj ove godine projektuje inflaciju u rasponu od 6,7 odsto do 11,3 odsto, sa centralnom tendencijom od 8,8 odsto. Ekspertska procjena CBCG prognozira nešto višu stopu inflacije za kraj godine, u rasponu od osam odsto do 12 odsto – rekli su iz CBCG.

Iz vrhovne monetarne institucije su najavili da će, usljed visoke neizvjesnosti, obje projekcije biti ažurirane tokom godine.

Odluke

Savjet je danas usvojio i izmjene i dopune Odluke o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih uticaja epidemije zarazne bolesti Covid-19 na finansijski sistem.

Izmjena važeće odluke inicirana je u cilju ublažavanja potencijalno negativnog uticaja promjene cijena hartija od vrijednosti na kapitalnu poziciju kreditnih institucija.

– Naime, povećana volatilnost na finansijskim tržištima, izazvana Covid-19 krizom, a naročito situacijom u Ukrajini, odrazila se, između ostalog, na pad tržišne cijene hartija od vrijednosti u koje su kreditne institucije investirale, te postoji mogućnost negativnog uticaja na regulatorni kapital i, posljedično, finansijsku poziciju kreditnih institucija – objasnili su iz CBCG.

U cilju ublažavanja negativnog uticaja prepoznatog rizika, izmjenom odluke se utvrđuje dodatna mjera privremenog karaktera koja će kreditnim instutucijama omogućiti da, prilikom vrednovanja dužničkih finansijskih instumenata raspoloživih za prodaju utvrđenih u skladu sa međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (MSFI 9), isključe 70 odsto iznosa akumuliranih nerealizovanih gubitaka koji su uključeni u ukupni ostali rezultat, a koji su nastali nakon stupanja na snagu te odluke.

– Ova mjera će važiti do kraja godine i odnosiće se samo na hartije od vrijednosti koje su emitovale centralne vlade i jedinice lokalne i regionalne samouprave, definisane Odlukom o adekvatnosti kapitala kreditnih institucija – precizirali su iz CBCG.

Savjet je usvojio i izmjene Odluke o reprodukciji novčanica u cilju usklađivanja važeće odluke sa propisima Evropske centralne banke (ECB).

Usvojena je i Odluka o utvrđivanju najreprezentativnijih usluga povezanih sa računom za plaćanje potrošača, kojom je utvrđeno 14 usluga koje potrošači najčešće koriste u vezi sa računom za plaćanje i koje ih izlažu najvećem trošku, poput vođenja računa za plaćanje, internet i mobilnog plaćanja, prijema i prenosa novčanih sredstava, izdavanja kreditnih i debitnih kartica.

– Naknade koje kreditne institucije naplaćuju po osnovu pružanja ovih usluga će, od januara naredne godine, biti javno objavljivane na sajtu CBCG, što će potrošačima omogućiti da, na lak i jednostavan način, izvrše njihovo poređenje i odaberu najpovoljnije uslove – objasnili su iz CBCG.

Za očekivati je da ovo pooštri konkurenciju između kreditnih institucija i, posljedično, smanji troškove korisnika po ovom osnovu.

Savjet je usvojio i izvještaj o poslovanju i sprovođenju politike CBCG za februar i mart ove godine i izvještaje o rezultatima ankete o kreditnoj aktivnosti banka za četvrti prošlogodišnii i prvi ovogodišnji kvartal.

izvor: Mina