Foto: Gradski.me
Sindikat prosvjete Crne Gore je nezakonito stupio u štrajk, presudio je prvostepenom presudom Osnovni sud u Podgorici.
U presudi u koju je Pobjeda imala uvid navodi se da se usvaja tužba Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija protiv Sindikata prosvjete Crne Gore, zbog odluke o granskom štrajku koji je započeo 19. februara ove godine i trajao tri dana.
Na ovu presudu će se Sindikat prosvjete žaliti Višem sudu, rečeno je Pobjedi iz te radničke organizacije.
Ministarstvo prosvjete u tužbi smatra da je Sindikat štrajkovao mimo propisa i zakona. Tokom dugih pregovora, iz Ministarstva je štrajkačima navodno obećano da ih neće tužiti. Pobjedi su sindikalci u više navrata kazali da im je ministarka Anđela Jakšić-Stojanović, tokom pregovora o uvećanju zarada, saopštavala da neće biti sankcionisanih i da će povući tužbu koju su ranije pokrenuli, ali se to nije dogodilo.
Sindikat je uspio u pregovorima sa Vladom o povećanju zarada, zbog čega su i štrajkovali, ali su posljedice tog čina sada pred crnogorskim sudstvom.
Zaštitnica imovinsko-pravnih interesa Bojana Ćirović je u martu, Pobjedi kazala da članu štrajkačkog odbora, koji je organizovao štrajk, suprotno zakonu može se otkazati ugovor o radu, a nakon sto bi sud utvrdio da je štrajk nezakonit.
– Zakon predviđa mogućnost, ne i obavezno otkazivanje ugovora o radu – pojasnila je tada ona.
Država ne da pravo na štrajk
Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa, odnosno država, smatra da ,,sindikalci“ treba da poštuju uredbu iz 2006. godine, po kojoj u suštini nemaju pravo na štrajk. Iz Sindikata, pak, tvrde da su samoinicijativno donijeli novu uredbu, tu spornu odluku zbog koje su i tuženi. Po toj odluci nijesu držali nastavu.
Ministarstvo je, prema navodima Sindikata prosvjete, devet godina opstruiralo i odbijalo da donese novi akt o minimumu procesa rada, iako je, kako su isticali, po Zakonu o štrajku trebalo to da učini.
Zaštitnik se u ovom procesu pozvao na Zakon o štrajku u kome je u članu 18 navedeno da je radikalizacija ograničena u djelatnostima od opšteg javnog interesa, kao što je prosvjeta. Zakon, prema tvrdnji zaštitnika, ne poznaje jednostrano donošenje akta o minimumu procesa rada.
Sindikat, s druge strane, tvrdi da je po Zakonu o štrajku Ministarstvo bilo u obavezi da donese novi akt o minimumu procesa rada.
Prema presudi Osnovnog suda, Sindikat je trebalo da poštuje uredbu koja je bila na snazi, iako država nije u međuvremenu dala novi mehanizam.
Zbog prava na štrajk, Sindikat prosvjete se ranije obraćao svim ministrima, tražeći da se donese novi akt o minimumu procesa rada – Predragu Boškoviću, Damiru Šehoviću, Miomiru Vojinoviću, te sada i Jakšić-Stojanović, ali nikada nijesu dobili odgovor.
Radomir Božović, predsjednik Sindikata, ranije je kazao da se u ovom slučaju svjesno zanemaruje što je Zakonom o štrajku iz 2015. godine propisano da je državni organ dužan da donese novi akt o minimumu procesa rada, te da je postojao rok pet mjeseci da se to učini. Rekao je da je zato uredba na koju se poziva Ministarstvo iz 2006. godine neprimjenjiva. Božović je istakao i da je uredbu iz 2006. godine donijela Vlada jednostrano i da Sindikat nije konsultovan.
On je tada naglasio da se zabranjuje štajk u predškolskom i osnovnom obrazovanju, kao i srednjem, što je u suprotnosti sa Zakonom o štrajku, gdje se kaže da je štrajk dozvoljen u oblasti srednjeg i visokog obrazovanja – rekao je Božović.
Praksa drugačija od EU
Prije nego što su stupili u štrajk, prema riječima Božovića, po uredbi je bilo propisano da su direktori ustanova bili dužni da donesu akt o minimumu procesa rada, u roku od 30 dana, što nijesu učinili.
– Direktori su to uradili nakon 18 godina, noć uoči početka štrajka, a neki i nakon početka štrajka – rekao je Božović.
Sindikat prosvjete je, prilikom stupanja u štrajk, saopštio da su novi akt o minimumu procesa rada donijeli po uzoru na Hrvatsku i Bosnu i Hercegovinu, te da su sagledavali praksu Evropske unije gdje se nastava ne izvodi kada se organizuje štrajk.
Pred Ustavnim sudom nije pokretan postupak za ocjenu zakonitosti i ustavnosti te odredbe.
Osnovni sud je juče saopštio, povodom presude o nezakontom stupanju u štrajk, da je utvrdio da prekid rada prosvjetnih radnika na nivou grane nije organizovan u skladu sa odredbama Zakona o štrajku, što ga čini nezakonitim.
Obrazloženje suda
U obrazloženju presude se navodi da je tokom postupka utvđeno da odluka o stupanju u granski štrajk sadrži odrednicu po pitanju vrste štrajka, zahtjeve učesnika u štrajku, datum početka štrajka, opis mjesta održavanja štrajka i sastav štrajkačkog odbora, s tim što je način na koji će se granski štrajk voditi određen aktom o minimumu procesa rada koji je sastavni dio ove odluke.
Sud je cijenio i da akt o utvrđivanju minimuma procesa rada u pravno-tehničkom smislu predstavlja zaseban akt, koji se donosi apriori, kako bi preventivno egzistirao u pravnom životu u slučaju nastanka okolnosti koje bi za posljedicu imale organizovanje štrajka u sektoru javnog obrazovanja i u materijalno-pravnom smislu predstavlja temelj za donošenje zakonite odluke o stupanju u granski štrajk.
Osnovni sud ističe da ovlašćenje da pregovaraju i postignu sporazum imaju nadležni organ državne uprave, reprezentativno udruženje poslodavaca i reprezentativnog sindikata, odnosno Arbitražno vijeće Agencije za mirno rješavanje radnih sporova.
– Kada se navedeno dovede u vezu sa činjenicom da je akt o minimumu procesa rada donijet jednostrano od strane tuženog, dolazi se do zaključka da je isti donijet na način koji nije u skladu sa određenjem iz čl. 23 Zakona o štrajku, a što ga čini nezakonitim – smatra Osnovni sud.
Polovičan dogovor
Sindikat prosvjete je početkom marta, kroz sporazum o uvećanju zarada za 17 odsto, tražio da se u njega, osim povećanja zarada, uključi i član kojim bi obavezali Ministarstvo prosvjete da odustane od tužbe koju su pokrenuli zbog organizovanog štrajka u školama i vrtićima, ali to nije prihvaćeno.
Potpredsjednik Sindikata Jovan Drašković kazao je tada da su ovim sporazumom htjeli da se obavežu da odustanu od međusobnih tužbi, jer je i Sindikat pokrenuo prijave pred Agencijom za mirno rješavanje radnih sporova zbog toga što im se po Granskom kolektivnom ugovoru nijesu uvećale zarade za deset odsto od januara.
Izvor: Pobjeda
