Foto: Mediabiro
Organizovani kriminal, politička i ekonomska nestabilnost su tri stavke koje građani smatraju kao najveće prijetnje Crnoj Gori, preko 68 odsto ukupno, dok svega oko 13 odsto njih kao prijetnju registruje strano miješanje i tek oko devet odsto sajber bezbjednost, pokazali su rezultati istraživanja javnog mnjenja Digitalnog forenzičkog centra, koje je na reprezentativnom uzorku između 8. i 21. aprila sprovela agencija DeFacto Consultancy.
Analitičar DFC-a Marko Banović, objašnjavajući ove podatke, kazao je da građani očigledno nijesu svjesni, iako su zabrinuti zbog političke i ekonomske nestabilnosti (oko 44 odsto), da je njihov generator u značajnoj mjeri upravo strano miješanje u političke i društvene procese u Crnoj Gori.
Kada je riječ o sajber bezbjednosti, i pored činjenice da je Crna Gora pretrpjela žestok sajber napad od kojeg se djelovi sistema još uvijek oporavljaju, Banović uzrok niskog procenta onih koji tu stavku smatraju ozbiljnim problemom objašnjava niskim nivoom digitalne pismenosti, ali i minimalizovanjem ovog ozbiljnog problema sa vrha vlasti.
Prema podacima iz istraživanja, oko 55 odsto ispitanih smatra da se stvari u Crnoj Gori kreću u vrlo dobrom ili prilično dobrom smjeru, dok se sa njima ne slaže oko 38 odsto koji smatraju da se stvari kreću u lošem smjeru.
Podaci istraživanja pokazuju statistički značajne razlike između muškaraca i žena. Muškarcima je najveća bezbjednosna prijetnja organizovani kriminal (30 odsto), dok jedna četvrtina žena (25,7 procenata) navodi političku nestabilnost kao najveću prijetnju Crnoj Gori. Generalno, jedna četvrtina ispitanih smatra da je organizovani kriminal najveća prijetnja Crnoj Gori, a nešto manje od toga smatra da je to politička nestabilnost dok petina navodi ekonomsku nestabilnost kao najveću prijetnju.
KOLIKO JE VAŽNO KO SU VLASNICI MEDIJA
Kada su u pitanju mediji, za gotovo 60 odsto ispitanika nije važno ko je vlasnik medija koje najviše prate, iako sa druge strane više od polovine ispitanika, oko 56 odsto, smatra da prisustvo stranih vlasnika ne doprinosi većoj medijskoj slobodi u zemlji. Ipak, oko 47 odsto smatra da vlasnici medija u Crnoj Gori promovišu agendu koja odražava interese njihovih matičnih zemalja dok 42,2 odsto ima suprotan stav, a svaki deseti ispitanik je naveo da nema stav ili da je neodlučan. To govori da je javnost podijeljena po ovom pitanju.
Gotovo 60 odsto ispitanika podržava i ideju postojanja ograničenja za strano vlasništvo nad medijima u Crnoj Gori.
Istraživanje pokazuje da se percepcije razlikuju i u vezi sa motivima zbog kojih firme iz Srbije kupuju medije u Crnoj Gori. Većina ispitanih (44,1 %) vjeruje da je glavni motiv širenje političkog uticaja, dok je manji procenat (22,2%) mišljenja da su motivisani prilikama za zaradu u Crnoj Gori.
Građani i građanke Crne Gore su podijeljeni u mišljenju o tome da li mediji u državi izvještavaju objektivno, neutralno i profesionalno gdje 55,7 odsto smatra da uglavnom ili uopšte ne izvještavaju na taj način, dok 40,5 odsto smatra da u potpunosti ili uglavnom izvještavaju pridržavajući se etičkog kodeksa.
Zanimljiv je i podatak koji je ovo istraživanje pokazalo o uticaju medija na formiranje stavova o aktuelnim društvenim temama. Čak 60,1 odsto je izjavilo da smatra da mediji uopšte ili uglavnom ne utiču, dok 37,2 odsto ima suprotno mišljenje. Svega 2,7 odsto ispitanika nema stav o ovom pitanju. Prilikom odgovora na ovo pitanje, pokazalo se da oni sa većim nivoom obrazovanja smatraju da mediji ne utiču na formiranje njihovih stavova, dok ispitani sa osnovnim obrazovanjem u nešto većoj mjeri smatraju da mediji utiču na njihove stavove.
U Istraživanju su građani koji su anketirani iznijeli različite percepcije o tome u čijem interesu rade mediji u Crnoj Gori. Većina njih (47,5 odsto) vjeruje da mediji rade u interesu političkih partija, dok 36,8 procenata smatra da to čine u interesu vlasnika. Samo manji dio ispitanika (11,3%) vjeruje da mediji rade u interesu građana.
Ispitani građani i građanke u velikoj mjeri vjeruju da bi Vlada i regulatorna tijela trebalo da budu odgovorni za borbu protiv širenja lažnih vijesti – čak 70,5 odsto. Međutim, prema istraživanju, značajan postotak ispitanih (55,3 odsto) takođe vidi ulogu medija kao važnu u ovoj borbi. Nevladine organizacije i obrazovne institucije takođe su prepoznate kao bitni akteri, iako u manjoj mjeri, podaci su ovog istraživanja.
Kada je riječ o uticaju politike na medije, većina ispitanika/ca, čak 69,3 odsto njih smatra da političke partije u potpunosti ili uglavnom kontrolišu rad medija u Crnoj Gori, a jedna četvrtina misli suprotno. Samo 4,6 odsto je neodlučno ili nema stav.
Podaci istraživanja pokazuju da što je stariji ispitanik, to je veća vjerovatnoća da će smatrati da političke partije kontrolišu rad medija.
KO NAM PRIJETI?
Slaven Živković iz DeFacto Consultancy je rekao da su značajni podaci dobijeni kada je u pitanju odnos prema bezbjednosti i stranim akterima.
–Sjedinjene Američke Države su percipirane kao najveća bezbjednosna prijetnja za Crnu Goru. Svega četvrtina ispitanika kaže da su EU i Rusija prijetnje za Crnu Goru. EU, NATO i SAD, po mišljenju građana Crne Gore, imaju najveći uticaj u Crnoj Gori. Čak 76,1 odsto smatra da EU ima velik ili priličan uticaj, što je jako visok procenat. Velika većina kaže da je taj uticaj veoma ili uglavnom pozitivan. Za NATO malo preko 50 odsto građana smatra da je taj uticaj negativan, a blizu 60 odsto je građana koji smatraju da SAD u Crnoj Gori imaju negativan uticaj – rekao je Živković.
Razlog za ovakvo nepovjerenje prema SAD-u i NATO, analitičar Marko Banović vidi u ,,kontinuiranoj antizapadnoj propagandi“ koja je, kako kaže, prisutna u Crnoj Gori.
– Imamo i problem sa relativizacijom malignih stranih uticaja, pa vidimo da se Rusija mnogo pozitivnije percipira kod građana i mislim da je to rezultat kontinuirane propagande kojoj danas svjedočimo i oko rezolucije o Srebrenici gdje se stvara percepcija da Zapad pokušava da Srbe okarakteriše kao genocidni narod, što apsolutno nije tačno – rekao je Banović.
On je podsjetio da smo imali kontinuiranu propagandnu kampanju kada je obilježena godišnjica NATO bombardovanja gdje smo imali brojne dezinformacije, imali smo takođe slučaj kada je formirana Vlada Milojka Spajića, kada se Crna Gora nazivala ,,Ambasadoristanom“, navodilo se da zapadne sile određuju ko će biti članovi Vlade i da se Srbima ne dozvoljava da budu članovi Vlade…
– To je kontinuirana propaganda koja targetira određene slojeve društva i zbog toga imamo ovakve rezultate – rekao je Banović.
Izvor: Pobjeda
